
Abashoramari bo muri Kamboje bavuze ko amasezerano y’ubucuruzi ku buntu mu karere (RCEP) y’ubucuruzi yisanzuye yatangiye gukurikizwa ku ya 1 Mutarama, ni impano y’umwaka mushya ku bukungu bw’akarere ndetse n’isi yose.
RCEP ni amasezerano y’ubucuruzi mega yashyizweho umukono n’ibihugu 10 bigize Umuryango wa ASEAN (Umuryango w’ibihugu by’amajyepfo y’iburasirazuba bwa Aziya) Brunei, Kamboje, Indoneziya, Laos, Maleziya, Miyanimari, Filipine, Singapuru, Tayilande na Vietnam, hamwe n’abafatanyabikorwa batanu b’ubucuruzi ku buntu, nk'Ubushinwa, Ubuyapani, Koreya y'Epfo, Ositaraliya na Nouvelle-Zélande.
Paul Kim, umuyobozi wungirije ushinzwe gutwara abantu n'ibintu muri Hong Leng Huor, yavuze ko RCEP amaherezo izakuraho kugera kuri 90 ku ijana by’imisoro y’ubucuruzi mu karere ndetse n’inzitizi zitari iz’amahoro, ibyo bikazakomeza guteza imbere urujya n'uruza rw’ibicuruzwa na serivisi, bizamura ubufatanye bw’ubukungu bw’akarere no kongera ihiganwa ry’akarere.
Paul yagize ati: "Hamwe n’ibiciro by’ibiciro byoroheje muri RCEP, ndizera ko abantu bo mu bihugu bigize uyu muryango bazishimira kugura ibicuruzwa n’ibindi bikenerwa ku giciro cyo gupiganwa mu gihe cy’ibiruhuko by’umwaka uyu mwaka."
Yavuze ko RCEP "impano nini y'umwaka mushya ku bucuruzi ndetse no ku baturage bo mu karere ndetse no ku isi muri rusange," avuga ko aya masezerano "azagira uruhare mu kuzamura ubukungu mu karere ndetse no ku isi hose mu cyorezo cya COVID-19."
Ubushakashatsi bwakozwe na Banki ishinzwe iterambere muri Aziya bugaragaza ko hamwe na kimwe cya gatatu cy’abatuye isi hamwe na 30 ku ijana by’ibicuruzwa byinjira mu gihugu ku isi, RCEP izongera ubukungu bw’abanyamuryango binjiza 0,6 ku ijana mu mwaka wa 2030, hiyongeraho miliyari 245 z’amadolari y’Amerika ku mwaka ku nyungu z’akarere ndetse n’akazi ka miliyoni 2.8 ku mirimo yo mu karere.
Yibanze ku bucuruzi mu bicuruzwa na serivisi, ishoramari, umutungo bwite mu by'ubwenge, e-ubucuruzi, amarushanwa no gukemura amakimbirane, Paul yavuze ko aya masezerano atanga amahirwe ku bihugu byo mu karere kurengera impande zombi, kwishyira ukizana mu bucuruzi no guteza imbere ubufatanye mu bukungu.
Ubwikorezi bwa Hong Leng Huor buzobereye muri serivisi zitandukanye nko kohereza ibicuruzwa, ibikorwa byambu byumye, gukuraho gasutamo, gutwara abantu mu mihanda, kubika no gukwirakwiza kugeza kuri e-ubucuruzi no gutanga ibirometero byanyuma.
Ati: "RCEP izorohereza ibikoresho, gukwirakwiza no gutanga amasoko kuko byorohereza inzira za gasutamo, ibicuruzwa byoherezwa mu mahanga n'ibindi biteganijwe". "N'ubwo icyorezo cy’icyorezo, ubucuruzi bwakomeje gukomera mu buryo butangaje mu myaka ibiri ishize, kandi twishimiye kubona uburyo RCEP yakomeza koroshya ubucuruzi, bityo, ubukungu bw’akarere bukiyongera, mu myaka iri imbere."
Yizera ko RCEP izakomeza guteza imbere ubucuruzi n’ishoramari ryambukiranya imipaka n’ishoramari mu bihugu bigize uyu muryango mu gihe kirekire.
Ati: "Kuri Kamboje, hamwe no kugabanyirizwa imisoro, aya masezerano azarushaho kuzamura ibicuruzwa bigurishwa hagati ya Kamboje n'ibindi bihugu bigize RCEP, cyane cyane n'Ubushinwa".
Ly Eng, umufasha w’umuyobozi mukuru wa Hualong Investment Group (Cambodia) Co., Ltd, yavuze ko isosiyete ye iherutse kwinjiza amacunga ya mandarine muri Kamboje avuye mu ntara y’Ubushinwa mu majyepfo ya Guangdong ku nshuro ya mbere muri RCEP.
Yizera ko abakoresha Kamboje bazagira amahirwe menshi yo kugura imboga n'imbuto hamwe n'ibicuruzwa biva mu Bushinwa nk'amacunga ya mandarine, pome na puwaro.
Ly Eng yagize ati: "Bizorohereza Ubushinwa ndetse n'ibindi bihugu bigize RCEP byoroshye guhana ibicuruzwa vuba". Yongeyeho ko ibiciro nabyo bizaba biri hasi.
Ati: "Turizera kandi ko imbuto nyinshi zo mu turere dushyuha two muri Kamboje n’ibindi bicuruzwa by’ubuhinzi byoherezwa ku isoko ry’Ubushinwa mu bihe biri imbere".
Ny Ratana, ufite imyaka 28 ucuruza imitako y’umwaka mushya ku isoko rya Chbar Ampov muri Phnom Penh, yavuze ko 2022 ari umwaka udasanzwe kuri Kamboje no mu bindi bihugu 14 byo muri Aziya-Pasifika dore ko RCEP itangiye gukurikizwa.
Yatangarije Xinhua ati: "Nzi neza ko aya masezerano azamura ubucuruzi n’ishoramari ndetse no guhanga imirimo mishya ndetse no kugirira akamaro abaguzi mu bihugu 15 byose byitabiriye kubera ibiciro by’imisoro ku nyungu."
Yongeyeho ati: "Nta kabuza bizorohereza ubukungu bw’akarere, kuzamura ubucuruzi bw’akarere no kuzana ubukungu mu karere ndetse n’isi."
Igihe cyo kohereza: Gashyantare-21-2022